İnsan vücudunun, sağlıklık yaşamak için birçok vitamin ve minerale ihtiyacı vardır. Demir, zinde ve sağlıklı bir vücut için, günlük olarak belirli miktarlarda alınması gereken minerallerdendir. Demir, besinler aracılığıyla vücuda alınır, eksikliği ise, birçok ciddi hastalığın oluşumuna sebep olabilir.
Ciddi oranda demir eksikliği olan durumlarda ilaç kullanmak gerekeceğinden, günlük hayatta demir içeren besinlerden bol bol tüketilmesi gerekmektedir. Demir açısından zengin gıdalar, vücudun demir ihtiyacını karşılayacağından birçok sağlık sorununun olışmasını önler.
Demir İçeren Besinler
1) Kırmızı et:
Demir içeren yiyeceklerin içinde ilk sırada kırmızı et gelmektedir. Günlük 100 gr. kırmızı et tüketilmesi, vücudun demir ihtiyacının karşılanması için yeterlidir.
2) Beyaz et:
Kırmızı et sevmeyenler, beyaz et tüketerek vücudun demir ihtiyacını karşılayabilirler. Hindi ve tavuk etinde, kırmızı et kadar olmasa da, ihtiyaç olanı karşılayacak kadar demir bulunmakatdır.
3) Sakatat:
Karaciğer, tavuk ciğeri ve dalak olmak üzere, sakatat türlerinde yüksek oranda demir bulunmaktadır. Özellikle karaciğer, demir açısından oldukça zengindir.
4) Baklagiller:
Kurubaklagiller, et yemeyenlerin, demir ihtiyacını karşılayabileceği alternatiflerden birisidir. Mercimek, nohut ve kuru fasulye, demir içeren besinlerdir. Özellikle et sevmeyenlerin, günlük beslenme düzeninde bakalagillerden herhangi birisinin bulunması gerekmektedir.
5) Kuruyemişler:
Antep fıstığı, ceviz, badem, ay çekirdeği ve kabak çekirdeği, bol demir içeren kuru yemişlerdir. Gerektiği kadar tüketildiğinde, vücudun demir ihtiyacının karşılanmasına yardımcıdırlar.
6) Yumurta:
Yumurta, pişirme yöntemi farketmeksizin demir kaynağı olan besinlerdendir. C vitamini ieçren besinlerle beraber tüketildiğinde, içeriğindeki demirin vücut tarafından emilimi daha da kolaylaşır.
7) Pekmez:
1 yemek kaşığı pekmez, 1.5 mg demir içerir. Özellikle sabahları, kahvaltıdan en az yarım saat önce içildiğinde veya araöğünlerde meyve ve kuruyemişlerle birlikte tüketildiğinde, iyi bir demir kaynağıdır. Ancak, pekmezin etkisini gösterebilmesi için, demir kaşıkla değil, plastik veya tahta kaşıkla içilmesi gerekmektedir.
8) Kuru meyveler:
Kuru meyveler, demir açısından zengin besinlerdir. Başta kuru üzüm ve kuru incir olmak üzere, kivi, erik, dut ve kayısı kuruları, sağlıklı bir yaşam için ihtiyaç duyulan demirden bol miktarda içermektedir.
9) Yeşil yapraklı sebzeler:
Ispanak, lahana,maydanoz, roka ve tere, hem lezzetli hem de demir kaynağı sebzelerdir. Özellikle çiğ olarak veya buharda pişirilerek tüketildiğinde, vücudun ihtiyacı olan demiri sağlamaya yeterlidir.
10) Balık:
Deniz ürünleri, demir yönünden zengindir. Özellikle, büyüme çağındaki çocukların sağlıklı gelişimi için haftada en az iki kez balık yedirilmesi önerilmektedir. Sardalye, mezgit, karides ve palamutta yüksek oranda demir bulunmaktadır. Ton balığı, normal deniz ürünlerinden daha da fazla demir içermektedir.
11) Tahıllı gıdalar:
Kepek ekmeği, tam buğday ekmeği ve mısır unu, demir içeren tahıllı gıdalardır.
12) Brokoli:
Sağlık açısından faydaları saymakla bitmeyen brokoli, içerdiği C vitamini, folat ve K vitamini haricinde yüksek oranda demir de içermektedir. Bir porsiyon brokoli, yaklaşık 1,5 mg miktarında demir içermektedir.
13) Bitter çikolata:
Demir içeren gıdalarda içerisinde en çok sevilenlerden birisidir bitter çikolata. Sütlü çikolataya oranla daha fazla demir içermektedir.
14) Salça:
Salça, domatese göre daha vitaminlidir. Özellikle demir açısından oldukça zengin olan salça, aşırı derecede olmasa da yeterli miktarda demir içermektedir.
15) Tahin:
Mucize bir besin kaynağı olan tahin, yüksek oranda demir ve çinko içeren besinlere göre ilk sıralarda gelmektedir.
16) Sebzeler:
Börülce, kabak ve bezelye, demir içeren sebzelerdir. Kurusu ve tazesi olduğundan her mevsim rahatlıkla tüketme imkanı bulunmaktadır.
17) Keten tohumu:
Fazla demir içeren gıdalardan birisi de keten tohumudur. Keten tohumu, tane olarak veya öğütülerek tüketilebilir. Demir mineralinin, vücut için önemi büyüktür. Buna rağmen demir eksikliği, günümüzde en sık görülen sağlık sorunlarından birisidir.
Demir eksikliğinin fazla olması, halsizlik, yorgunluk, saç dökülmesi, agresiflik, baş dönmesi, nefes darlığı, cilt solgunluğu, sindirim bozuklukları, uykusuzluk ve büyüme çağındaki çocuklarda gelişim geriliği gibi sağlık sorunlarına sebep olmaktadır. Tedavisi yapılmadığı takdirde, daha da ciddi rahatsızlıklara yol açabilir. En doğal tedavi şekli ise, demir içeren gıdalardan bol miktarlarda tüketilmesidir.
Ancak, bazı besinlerin demir içeren gıdalarla birlikte tüketilmesi, demirin emilimini azaltmaktadır. Süt ve süt ürünleri, demirin emilimini azaltan besinlerdir. C vitamini ise, demirin emilimini arttırır. Bu nedenle, demir içeren gıdaların, daha çok C vitamini açısından zengin besinlerle birlikte tüketilmesi gerekmektedir.