Batı Karadeniz bölgesinde bulunan Zonguldak’ın Karadeniz’e batı ve kuzey bölgelerinden kıyısı bulunmaktadır. Ülkemiz topraklarının binde altısına sahip olan şehir, 3.309 km kare yüz ölçümüne sahiptir. Şehir coğrafyasında kuzeyinde Karadeniz yer alır. Kuzeydoğusunda Bartın bulunan şehrin doğusunda ise Karabük yer alır. Güneyden Bolu ile komşu olan ilin batı komşusu ise Düzce ilidir. Şehrin merkez ilçesi de dahil olmak üzere toplamda 8 adet ilçesi bulunmaktadır. Bunlar başta merkez, Alaplı, Çaycuma, Devrek, Gökçebey, Kilimli, Kozlu ve Karadeniz Ereğli şeklinde sıralanır. Şehir ismi ise Fransızca ve Türkçeden gelir. Bölgede yer alan maden ocakları bir dönem Fransızlar tarafından yönetilmiştir. Bu dönemde Fransızca bölge, alan olarak kullanılan zone kelimesi ile adlandırılır. Bu kelime ile o dönemde halk arasında Gölbağ adı birleşmiştir. Zongöldağ olarak kullanılan isim zamanda Zonguldak halini almıştır. Şehrin tarihi bakımdan incelenmesi yapıldığında ise geçmişinin uzun dönemler öncesine dayandığı görülür. Bu bölgeye ilk yerleşenlerin Hititler olduğu bilinmektedir.
Bölgenin tarihi MÖ 2500 yıllarına kadar dayanır. Bölgede Frigler, Kimmmerler, Lidyalılar yaşamıştır. Persler bölgede yer alan Lidya egemenliğini sonlandırmış ve bölgeye hakim olmuştur. Yönetim olarak yapılan hatalardan sonra bölge Roma İmparatorluğu bünyesine dahil olmuştur. Bu dönemden sonra Roma bölünmüş ve bölge Doğu Roma toprakları içinde yerini almıştır. Türk tarihi açısından bakıldığında bölgenin 1084 yılında Anadolu Selçuklu yönetimine geçtiği bilinmektedir. Bu dönmeden sonra bölge Cenevizliler tarafından da işgal edilmiştir. Beylikler döneminde ise Candaroğulları Beyliği bölgede hüküm sürmüştür. Bölge Osmanlı tarihine ise Fatih Sultan Mehmet döneminde girmiştir. Büyük Sultan 1460 yılında Amasra’yı fethettiğinde bu bölgeyi de Osmanlı topraklarına katmayı başarmıştır. Zonguldak bu gün maden olarak önemli bir yere sahiptir. Şehrin maden ile tanışması kömür ocakları ile olmuştur. Yıl olarak 1848 yılında açılan bu kapı yıllardır pek çok kişiye ekmek kapısı olmuştur. Burada yer alan ocaklar ilk olarak Belçikalı ve Fransız şirketler tarafından açılmıştır. 1920 yılında il olan şehir Cumhuriyet ilanı ile beraber il olarak yerini almıştır. İklim bakımından bölge incelendiğinde ise şehrin Karadeniz iklimi yaşadığı görülür. Bulunduğu bölgenin tüm özelliklerini taşıyan şehir iklim olarak da bu bölgenin tüm özelliklerini taşır.
Karadeniz ikliminden gelen özellik olarak şehir her mevsim yağış alan bir bölgede bulunur. Hatta şehir bu bölgenin en serin bölgesi olarak kabul edilir. Şehrin yaz aylarında sıcaklık ortalaması 24 dereceye kadar çıkar. Kışın ise il sıcaklıkları -8 dereceye kadar düşmektedir. Tarih ve doğanın birleştiği şehir pek çok medeniyete ev sahipliği yapmıştır. Tarihten günümüze tarihi eser bakımından oldukça kabarık sayıya sahip olan şehir konum olarak da önemli bir yerde bulunmaktadır. Şehir sadece yer üstünde bulunan tarihi ve coğrafi güzellikleri ile değil aynı zamanda yer altı zenginlikleri ile de dikkat çekmektedir. Şehirde bölgenin yarısı dağlar ile kaplıdır. Şehrin yüzde 56’lık bölümü dağlar ile kaplıdır. Ayrıca ilde 31 adet plato da bulunmaktadır. Bunlara ek olarak Zonguldak 13 adet ovası ile tarım yapılan bir şehirdir. Şehrin maden bakımından zengin yataklarının olması şehri ekonomik anlamda güçlü hale getirmiştir. Cumhuriyet’in ilk dönemlerinde hemen il olmayı başaran şehrin bu özelliği büyük oranda kömür madenine dayanmaktadır.
Zonguldak Gezilecek Yerler
Anadolu toprakları tarihi ve doğal güzellikleri bakımından zengin bir yapıya sahiptir. Bu bakımdan bölgenin her alanı ayrı ayrı gezilmeye değer bölgelerdir. Zonguldak şehri de ülkemizin hem tarihi anlamda hem de doğal güzellikler anlamında gezilmeye değer bölgelerinden biridir. Binlerce yıllık tarihi şehre pek çok eser bırakmıştır. Farklı medeniyetlere ait bu eserleri yakından incelemek medeniyetlere dokunmak hissi uyandırır. Ayrıca şehrin doğal güzellikleri de sizi bölgeye çeken en büyük etmenler arasında yer alır. Özellikle Karadeniz bölgesinde yer almasından kaynaklı yeşil hakim doğal güzellikler bölgeyi çekici hale getirir.
Gökgöl Mağarası
Mağara coğrafi olarak ile yakın bir konumda yer alır. Şehrin 5 km güneydoğusunda yer alan mağara, Erçek deresine yakın bir yerdedir. Derenin yatağına derince gömülmüş olan doğu yamacında yer alır. Ulaşım olarak oldukça kolay bir yola sahiptir. Mağara Ankara ile Zonguldak karayolunun hemen üzerinde bulunur. Bu bakımdan da bölgeye pek çok turist uğramaktadır. Mağaranın özelliklerine bakıldığında ise yapının kollarıyla beraber toplam uzunluğunun 3350 m olduğu görülmektedir. Şehrin en uzun 2. Mağarası olan yapı, 4 kattan meydana gelmektedir. Her kat kendi inde değişik özellikler gösterir. Mağara yatay olarak gelişmiştir ve mağarada yer alan her kat birbirine bağlı olarak bulunur. Aktif bir mağara olan Gökgöl ana galeri yanında yer alan iki ayrı koldan oluşur. Yan kolların olduğu alan büyük çöküntü salonu yanıdır. Burada yağışlı dönemlerde debisi artan bir de yer altı deresi bulunmaktadır. Damlataş oluşumları bakımından mağara incelendiğinde ise örneğine başka yerde rastlanmayacak renk ve şekilde damlataşlara rastlanmaktadır. Mağara damlataş oluşumu bakımından zengin olan bir doğal yapıdır. Mağarada sarkıt, dikit, sütun, bayrak damlataşları ya da yoğun makarna sarkıtları gibi her türden oluşum bulunmaktadır. Bu oluşumlar her katta yer alır. Mağaranın yapısı bakımından ve katları bakımından ziyaretçi sayısı bir hayli fazladır. Ayrıca şehirde daha pek çok ağara bulunmaktadır.
Maden Müzesi
Zonguldak denildiğinde herkesin aklına maden ocakları gelir. Şehrin uzun yıllardır en büyük gelir kapısı olan bu ocaklar artık şehir ile bütünleşmiş bir hal almıştır. Bu bakımdan bölgeyi ziyarete gidenler mutlaka şehir ve madenler ile ilgili bilgi almak için maden müzesini ziyaret etmelidir. Yaşayan müze olarak adlandırılan bu müze, yakın tarihlerde açılmıştır. Ülkenin ilk taş kömürü müzesi olan müze, maden tarihine ışık tutmaktadır. Müze sadece yerli turistlerin değil aynı zamanda yabancı turistlerin de büyük ilgisini çekmektedir. İsminden de anlaşılacağı üzere müzede maden ile ilgili eşyalar, haberleşme araçları ve kömür oluşumu ile ilgili materyaller yer almaktadır. Bir yıl içinde binlerce kişiyi ağırlayan müze, ülkemizde madencilik tarihini anlatan tek yer olma özelliği de taşımaktadır. Müze özellikle kömür oluşumunu adım adım göstermesi açısından önemli bir özelliğe sahiptir. Müzede ayrıca madencilik ile ilgili fotoğraflara ve daha pek çok esere yer verilmiştir.
Filyos Kalesi
Romalılar tarafından yapılan bu kale şehrin en önemli tarihi yapıları arasında bulunmaktadır. Filyos’ta bulunan kale kentin denize hakim noktasında bir burunda inşa edilmiştir. Kale heybetli görünümü ile bölgeyi ziyaret eden herkesin ilgisini çekmektedir. Uzun yıllar boyunca harabe halinde bulunan kale 2003 yılında onarım çalışmasına alınmıştır. Kültür Bakanlığı kalenin onarımını yaptırmış ve kaleyi yeni bir görünüme sahip yapmıştır. Kale bulunduğu konum itibariyle de oldukça güzel manzaraya sahiptir. İlk yerleşim yeri olarak şehrin kale tepesi görülmektedir. Şehrin kuzey tepesinde yer alan kale etrafında yapılan kazılarda pek çok eser bulunmuştur. Bu gün bu bölgede hala orta çağ kalesine ait olan duvarlar da bulunmaktadır. Bunlara ek olarak bölgede Helenistik- Roma dönemine ait olan kule kalıntıları da yer alır. Kale yapı olarak farklı şekilde inşa edilmiştir. Mimari özellik bakımından incelendiğinde kalenin doğusunda mermer sütun yer almaktadır. Burada sütun ve kaidesi yanında mermer yazıtlı levhalar, taş lahitler ve tuğla mezarlar bulunur.
Zonguldak Nerededir?
Ülkemizin en güzel şehirlerinden biri olan Zonguldak coğrafi konum bakımından Karadeniz bölgesinde yer alır. Şehrin kuzeyinde Karadeniz yer alır, kuzeydoğusunda ise Bartın yer almaktadır. Şehrin güneyinde ve güney doğusunda ise Karabük yer alır. Güneyde Bolu ve güneybatıda Düzce ili de şehrin komşuları arasında yer alır. Çevre şehirlerden ile ulaşım ise kolay bir şekilde gerçekleşir. Şehre en yakın komşusu olan Bartın ile arasındaki mesafe 50 km kadardır. Bolu ile il arasındaki mesafe ise 82 km Sakarya ile Zonguldak arasında yer alan mesafe ise 139 km kadardır. Karadeniz için batıya açılan kapı olarak görünen şehir, önemli bir liman şehridir. Günümüzde şehrin limanı sadece yük taşımacılığı olarak kullanılmaktadır. Şehirde bir tane de havaalanı bulunur. Çaycuma şehrine yaklaşık 55 km kadar olan havaalanı şu anda aktif olarak çalışmamaktadır. Daha önce seferlere başlayan liman, yeterli kapasitede yolcu sağlayamadığı için kapatılmıştır. Şehrin İstanbul iline olan uzaklığı 331 km olarak ölçülmüştür. İzmir ile şehir arasındaki mesafe ise 665 km olarak belirlenmiştir. Ankara Zonguldak arası ise 275 km olmaktadır. Şehir büyük şehirlere çok uzak mesafede yer almaz. Ayrıca yeni yapılan yollar sayesinde şehre ulaşım saati de bir hayli kısalmıştır. Şehre kara yolu ile ulaşım yanında tren yolu ile de az bir ulaşım sağlanır.
Zonguldak Mutfağı
Karadeniz bölgesinin eşsiz lezzetleri Zonguldak mutfağında da yerini almıştır. Bölgede yer alan her yemek şehrin mutfağında da bulunur. Ayrıca şehir mutfağında Karadeniz bölgesi tatlarına ek olarak farklı kültürlerin yemekleri de bulunur. Özellikle maden ocağı ile beraber şehrin mutfağında değişik lezzetler de yerini almıştır. Bu ocaklar ile şehre dışarıdan yapılan göç direkt olarak mutfağa yansımıştır. Zamanla bu lezzetler şehrin mutfağında köklü hale gelmiştir. Tüm bunlara ek olarak şehrin tarihi olarak derin bir yapısının olması yemek kültürünün çok eskilere dayanmasını sağlamıştır.
Uğmaç Çorbası
İsmi de kendisi gibi değişik olan bu yemek, yöre halkı tarafından çok sevilmektedir. Yapımı kolay olan yemeğin malzemesi de oldukça azdır. Uğmaç çorbası için sadece süt, su ve un yeterli olacaktır. Çorbaya lezzet katmak adına tuz da eklenir. Yapım aşamasında ise sizleri ilginç bir yöntem beklemektedir. Yörede sadece un ve su karıştırılarak küçük parçacıklar elde edilmektedir. Tel tel dökülen bu hamurlar daha sonra kaynamış suya atılır. Suyun içine biraz da tuz eklenir. Kaynayan su ve hamur parçaları iyice karıştırılır. Hamurlar pişinceye kadar su kaynamaya devam eder. Çorba üzerine tereyağlı sos da hazırlanır. Bu çorba sıcak servis ile içilir. İsteğe bağlı olarak üzerine nane de serpilir.
Tirit
Anadolu mutfağının en özel yemekleri arasında bulunan tirit Zonguldak yöresi için de önemlidir. Yapımı kolay olan bu yemek yörede özel bir sunum ile servis edilir. Yemek için az pişirilmiş yufka kullanılır. Yufka için yöre malzemesi tercih etmek önemlidir. Yörede açılan yufkalar ülkenin pek çok yerinde eşine rastlanmayan bir lezzete sahiptir. Tepsiye rulo halinde yayılan yufkaların üzerine kıyma ve et dökülür. Daha sonra aynı anda yufka üzerine yumurta kırılır. Son olarak ise yemeğin üzerine tereyağı dökülür. Et ve tereyağı yemeğe lezzetini veren en önemli malzemelerdir. Yemek yörede pek çok restoranda satılmaktadır. Yıllardır bu işi yapan ustaların elinden yenilecek olan tiridin tadı ise hiçbir yemeğin lezzetine benzemez.
Cevizli Kömeç
Cevizli yemeklerin en lezzetlilerinden biri de bu yöreye ait olan cevizli kömeçtir. Bu lezzet için 1 kg kadar una ihtiyaç vardır. 500 gr ceviz içi de yine bu lezzeti elde etmek için gerekli olan malzemeler arasında yerini alır. Tereyağı, maya, tuz ve şeker gereklidir. Un su, maya ile ılık bir hamur yoğrulur. Bu hamurlar 10 ayrı beze haline getirilir. Her beze açılır ve yağlanır. Yağlanan bezeler üzerine ceviz atılır. Her beze için bu işlem yapılır. Bezeler tek tek sarık şeklinde tepsiye dizilir. Üzerine yumurta sarısı da sürülen hamur fırında pişirilir. Görüntü ve lezzetin muhteşem uyumu bu yemeğe yansımaktadır. Cevizlerin damakta bıraktığı eşsiz lezzet için bölgeye yapılan ziyarette cevizli kömeç mutlaka denenmelidir. Yöre yemekleri arasında cevizli pek çok farklı tat da bulunmaktadır. Bunlardan bazıları cevizli dolma gibi yemek olarak karşımıza çıkar bazıları ise cevizli tatlı olarak karşımıza çıkar.
Ülkemizin en güzel şehirlerinden biri olan Zonguldak coğrafi konum bakımından Karadeniz bölgesinde yer alır. Şehrin kuzeyinde Karadeniz yer alır, kuzeydoğusunda ise Bartın yer almaktadır. Şehrin güneyinde ve güney doğusunda ise Karabük yer alır. Güneyde Bolu ve güneybatıda Düzce ili de şehrin komşuları arasında yer alır. Çevre şehirlerden ile ulaşım ise kolay bir şekilde gerçekleşir. Şehre en yakın komşusu olan Bartın ile arasındaki mesafe 50 km kadardır. Bolu ile il arasındaki mesafe ise 82 km Sakarya ile Zonguldak arasında yer alan mesafe ise 139 km kadardır. Karadeniz için batıya açılan kapı olarak görünen şehir, önemli bir liman şehridir. Günümüzde şehrin limanı sadece yük taşımacılığı olarak kullanılmaktadır. Şehirde bir tane de havaalanı bulunur. Çaycuma şehrine yaklaşık 55 km kadar olan havaalanı şu anda aktif olarak çalışmamaktadır. Daha önce seferlere başlayan liman, yeterli kapasitede yolcu sağlayamadığı için kapatılmıştır. Şehrin İstanbul iline olan uzaklığı 331 km olarak ölçülmüştür. İzmir ile şehir arasındaki mesafe ise 665 km olarak belirlenmiştir. Ankara Zonguldak arası ise 275 km olmaktadır. Şehir büyük şehirlere çok uzak mesafede yer almaz. Ayrıca yeni yapılan yollar sayesinde şehre ulaşım saati de bir hayli kısalmıştır. Şehre kara yolu ile ulaşım yanında tren yolu ile de az bir ulaşım sağlanır.
Zonguldak için yol tarifi al
Ne Zaman Gidilir?
Karadeniz ikliminin etkilediği Zonguldak’ın ziyaret açısından en uygun dönemi yaz dönemidir. Bölge kış aylarında Balkanlardan gelen soğuk hava akımından etkilenir. Bu da şehirde çok sert bir kış yaşanmasına neden olur. Bu bakımdan şehir kış aylarında ziyaret açısından uygun bir ortama sahip değildir. İlkbahar ve sonbahar mevsimleri ise ziyaret yapılabilir zaman dilimleri olacaktır. Fakat bu dönemlerde şehir çok fazla yağış alacaktır. Çok yağışlı dönemde şehirde gezmek bazen eziyet halini de alabilir. Zonguldak bulunduğu bölge bakımından en serin şehirdir. Bu şehri yazın ziyaret etmek en mantıklı seçim olacaktır. Şehir yaz döneminde sadece bölgesi açısından değil ülkenin pek çok şehri açısından da serin bir havaya sahiptir.
Zonguldak Gece Hayatı
Gece hayatı bakımından Zonguldak, sönük bir yapıya sahiptir. Ülkemizde başka şehirler ile kıyaslama yapıldığında şehrin gece hayatında hareketlilik bulunmamaktadır. Birkaç kıyı sokağında barlar bulunsa da şehrin merkezinde bu sayı bir hayli azalır. Kozlu ilçesi gece hayatı bakımından şehre göre daha hareketlidir. Özellikle kıyı kesimleri geceleri hoş vakit geçirilecek yerlerden oluşur. Şehirde yer alan Okyanus Cafe Bar, şehrin en önemli mekanıdır. Bu mekandan başka daha pek çok bar ve club cafe şehirde yer alır. Fakat şehirde gece vakit geçirmek isteyenler alternatif azlığını göze alarak yola çıkmalıdır. Akşam güzel bir manzarada içilecek kahve ve çay şehrin akşamlarını neşeli hale getirebilir. Bunun aynı sıra şehrin merkezinde konaklayanlar kısa zamanda kıyı kesime gidebilir. Bu bölgede istenen türde rahatlıkla bir şeyler içilecek mekanlar da bulunur. Gece boyunca canlı müziğin yer aldığı mekanlar da yine kıyı kesimde yer alır. Gece boyunca eğlence için beklentiyi çok yüksek tutmamak gerekir.
Zonguldak Festivalleri
Karadeniz Ereğli Osmanlı Çileği Kültür festivali şehirde yapılan eğlenceli etkinlikler arasında yer alır. Şehir her yıl haziran ayında bu etkinlik ile buluşur. Haziran aynın başında ya da ortalarında gerçekleşen festival çileklerin oluş tarihine denk gelmektedir. Festival kapsamında geleneksel pek çok etkinliğe yer verilmektedir. Ayrıca en güzel çilek yarışmaları ve ödüller de yine festival kapsamında gerçekleşir. Festival sonlarında ise şehirde pek çok konser yapılmaktadır. Zonguldak’ın Düşman İşgalinden Kurtuluşu ve Uzun Mehmet’i Anma Günü Programı olarak adlandırılan festival tarihi 21 Haziran’dır. Şehrin milli duygularını kabartan bu festivale pek çok ünlü katılmaktadır. Genelde etkinlik kapsamında milli uyguyu canlı tutacak gösteriler yapılmaktadır. Ayrıca etkinlik olarak bu günde pek çok yöresel oyun da sergilenir. Yayla ve Bal Festivali şehrin en fazla ses getiren festivalleri arasında yer alır. 14 ile 20 Haziran tarihleri arasında devam eden festival, bal yarışmaları ile eğlenceli hale gelir. Karadeniz için bir yaşam tarzı haline gelen yaylalar da bu etkinlik kapsamında hatırlanır. Her Karadeniz ili için olmazsa olmaz olan yayla festivallerinden en güzeli sayılacak Yayla ve Bal festivali, yöresel lezzetlere de yer verir. Ayrıca etkinlik içinde pek çok sanatçı konser verir. Özellikle akşam saatlerinde yapılan konser ile tüm şehir halkı coşkuya kapılmaktadır. Festival için sadece Zonguldak halkı değil aynı zamanda yöre halkı da hazır bulunmaktadır. Yaz döneminde gerçekleşen etkinliğe çevreden pek çok sanatçı da katılır. Ayrıca yerli ve yabancı turistler de festival içinde yer alır. Etkinlikte yöresel ürünler de satılmaktadır.
