Dünyada Gazeteciliğin Doğuşu : Gazeteci Nasıl Olunur görevleri Nelerdir?

İlk insanlıklar çevrelerine, dünyaya duyurmak istediklerini, çağın şartları, kendi bilgi, birikim, becere ve yetenekleri hakkında bir şekilde bilgi vermeye çalıştılar. Günümüze mağara resimleri, “hiyeroglif ” yazı türüyle yazılan tabletler daha sonraları papirüs ve parşömen kayıtları üzerine yazılan yazılar bunun devamı olmuştur. Uygarlık veya imparatorluklarda İlk Çağ ve Orta Çağ’da ülke içindeki gelişmeleri topluluklara duyururken, Roma İmparatorluğu’nda senato kararlarının yazılı ve sözlü olarak vatandaşlara aktarılması, bu uygulamalar o dönemde bir tür haber bülteni değer taşımaktadır. 13. Yüzyılda ortaya çıkan haber mektupları, gazeteciliğin doğuşu olarak kabul edilmektedir. Bu haber mektupları ilk olarak elle çoğaltılarak dağıtımı yapılıyordu. Ancak matbaanın gelişmesiyle birlikte seri bir şekilde çoğaltılmaya ve dünyada yaygınlaşmaya başlamıştır. Haber mektupları, tacirlere, bankerlere ve gemicilerin gereksinimlerini karşılamak amacıyla ortaya çıkmıştır. Bu küçük olay aslında gazeteciliğin doğuşunu ve 17. Yüzyılda görülen gazetelerin gelişmesine ön ayak olmuştur. Ancak ilk gazeteler hakkında farklı kaynaklarda farklı bir bilgi yer almaktadır. Gazeteler ilk olarak genelde ticari bilgileri bir yerden, bir yere aktarmak için kullanılmaktadır. İlk gazete örneklerinden kabul edilen, ticari bültenlerden oluştuğu düşünülen ve haftalık gazete olan Niuewe Tijdingen, Antwerp’te 1605’te çıkarıldığı düşünülmektedir. Bir başka gazete örneği ise 1609 yılında Bremen yakınlarında Augusburg’da 1609 yılında yayımlanan Avis Relation Oder Zeitung’un olarak gösterilmektedir. Bu verilen gazeteler bazı kaynaklarda ilk gazete olarak kabul edilmiştir. Her buluşta olduğu gibi gazetelerde ihtiyaçlar doğrultusunda ortaya çıkmıştır.

Gazeteciliğin Temel Görevler Nelerdir?

Gazetecinin temel görevi halkı yakın ve uzak çevresinde gerçekleşen herhangi bir olay hakkında bilgilendirmek olarak değerlendirebilir. Gazeteciler kamuoyunun bilgilendirme noktasında önemli görevleri bulunmaktadır. Gazeteciler bunu geliştirilmiş ve uzmanlaşmış bazı araçlarla gerçekleştirmektedir. Bu araçların tümüne kitle iletişim araçları adı verilmektedir. Endüstri teknolojisinin gücünü simgeleyen kitle haberleşme araçları, kitleleri haberleşme ağıyla birbirine bağlamaktadırlar. Dünya literatüründe gazetecilik adı altında kitle iletişim araçlarının hepsi 4’üncü bir güç olarak gözükmektedir. Bu yüzden gazetecilik kitleleri hareket etmede oldukça etkilidir. Bu sebeptir ki hakim ideoloji kitle iletişim araçlarını hegemonyasının altına almaya çalışır.
Demokrasinin devamlılığı basının görevini yerine getirmesi gerekmektedir. Kitle iletişim araçlarını elinde bulunduranlar toplumun beklentilerini karşılamalıdır. Buna göre medya, kamu yararı gözeten müdahaleler olabileceğini kabul etmeli, toplumun çeşitliliğini yansıtan ve bunların görüşlerine yer veren, çoğulcu bir yapıyı, bir bütün olarak aktarmanın temel görevi olduğunu benimsemeli ve bunları yerine getirmelidir. Bu yaklaşıma göre medya devlet tarafından kontrol edilemez. Medya bir kar amacı güden bir kurum olarak görünmemelidir. Medya kar etmeli ancak toplumun her kesiminde düşüncenin ifadesini yansıtmalıdır. Gazeteci halkı doğru bilgilendirmek ile görevlidir. Bunun dışında yapılan tüm işler gazetecilik değildir.

Nasıl Gazeteci Olunur?

Öncelikle gazetecilik mesleğinin misyon ve vizyonlarını kavrayan kişilerin gazetecilik mesleğini tercih etmesi gerekmektedir. Gazetecilik dışarıdan görüldüğü gibi kolay bir meslek değildir. Bu meslek büyük fedakarlıklar gerektiren meslek grubuna girmektedir. Diğer mesleklere oranla gazeteciliğin sorumluluğu oldukça fazladır. Gazetecilerin en önemli görevi kamuoyunu doğru bilgilendirmektedir. Bu noktada gazeteci görevi dışında yapacağı herhangi bir davranış çok büyük sorunlar doğurabilir. Gazetecilik mesleğini yapmak isteyen insanların iletişim fakültesi okuması gerekmektedir. Türkiye’de herhangi bir üniversitede okuyacağın iletişim fakültesi bölümü sizlere gazeteciliğin kapısını açacaktır. Ancak gazetecilik üniversite bitirerek kolaylıkla yapılacak bir meslek değildir. Bu meslekte asıl iş sahada gerçekleşmektedir. Bu noktada gazeteci üniversitede değil, sahada olunur. İletişim fakültesinden mezun olan bir gazeteci adayı, okuduğu süre boyunca genelde teorik bilgilerle doldurulmuştur. Okulda verilen az sayıda pratik bilgi sahada kesinlikle işe yaramamaktadır. Ön bir hazırlık olarak görülebilir. Bu yüzden sahada kazanılacak tecrübe gazetecilik için oldukça önemlidir. Bir gazeteci adayın, tam anlamıyla gazeteci olduğu yer sahadır.
Ancak gazeteci olma için ilaha iletişim fakültesinden mezun olmak gerekmemektedir. Dışardan herhangi bir insan eğer gazetecilik mesleğinin gerektiklerini bünyesinde barındırıyorsa gazeteci olması mümkündür. Günümüzde ise gelişen teknolojilerle bu oldukça kolay bir hal almıştır. Gelişen teknolojilerde telefon, bilgisayar ve en önemlisi de internetin hayatımıza girmesi gazetecilik mesleğini daha kolay bir hale getirmiştir. Bu teknolojileri elinde bulunduran herkes gazeteci olabilmektedir. İletişim bilimle ise buna ‘yurttaş gazeteciliği’ olarak nitelendirmiştir. Yani günümüzde ben gazeteci olacağım diyen herkes gazeteci olma imkanına sahiptir. Bu durumunda yarattığı birçok olumsuzluk vardır. Gazetecilik mesleğin ahlaki ve etik değerlerine hakim olmayan kişilerin yapacağı habercilik olumsuz durumlar doğurabilir. Habere konu olan bir olayın kesinliği, doğruluğu kanıtlanmadan yapılacak haberler halkı yanlış yönlendirebilmektedir. Burada bilerek veya bilmeyerek dezenformasyon ve manipülasyon yapılabilmek mümkündür. İnternetin de gelişmesiyle bu haberlerin kısa sürede, çok fazla kişiye ulaşması kitleleri yanlış hareket ettirmektedir. Bu yüzünden ne tür gazetecilik yaparsanız yapın bu etik ve ahlaki değerlere uymaya özen gösterin.

Gazeteciliğin Avantajlar ve Dezavantajları Nelerdir?

Her meslekte olduğu gibi gazetecilik mesleğinin de avantajları ve dezavantajları bulunmaktadır. Gazetecinin avantajları bu mesleği yapılabilir kılan özellikler arasında yer alıyor. Bu mesleği yapan kişi ilk olarak çalıştığı yere ve konuma göre ülkede olan tüm olayların içerisinde olabilmektedir. Mesleğin sağladığı ayrıcalıklarla sayesinde birçok yere protokol üyesi gibi giriş yapabilirsiniz. Yaptığını iş doğrultusunda ülkede belli konuma gelmiş birçok insanı tanıma fırsatı bulursunuz. Yurtdışı görevleri sayesinde birçok ülkeyi ücretsiz gezebilirsiniz. Film ve şov dünyasının yıldızları, yazarları, şairleri, yönetmenleri ve sanatçıları tüm bu insanlar benzersizdir ve öğrenecek çok şeyi vardır. Ancak gazeteciler sadece bu insanları daha iyi tanıma değil, aynı zamanda ilgilerini çeken tüm soruları sorma fırsatına da sahipler. Aynı zamanda çalıştığınız kuruma göre ülke genelinde tanınırlığınızın artması da mümkündür.
Göze hoş gözüken avantajların yanında gazetecilik mesleğinin bir de dezavantajlar bulunmaktadır. Gazetecilik mesleği yapan bir insanın gecesi, gündüzü; yani mesai kavramı bulunamamaktadır. Haber konusu olduğu her an onun için mesai saatidir. Bazen bir doğum gününde, bazen bir kutlamada mutlaka bir olay olduğu zaman görevinin başında olması gerekmektedir. Olayın durumuna göre gece geç saatlerde bile çalışmanız mümkün olmaktadır. Hatta haber konusunun devamlılığı boyunca o bölgede kalmanız, hatta ihtiyaçlarınızı olay yerinde gidermeniz gerekmektedir. Bazen uzun süreler boyunca ailenizle görüşememe gibi durumlarla karşılaşmanız mümkündür. Çok soğu ve sıcak havalarda ve zor şartlarda çalışmaya alışkın olmak önemlidir. Bazen bir çatışma ortasında, yangında, savaşta görev alabilir, bazen de lüks otel, restoranlarda veya lüks hayatın içerisinde görev alabilirsiniz. Bu üstleneceğiniz sorumluluğa göre değişkenlik göstermektedir. Kendinize ayıracağınız zaman kısıtlı olacaktır. Yaptığınız habere göre ciddi ölüm tehditleri, hareketler, darp gibi olumsuz durumlarla karşılaşacaksınız. Aileni tehdit edilecek, belki de suikast girişimi bile yapılacak, geçmişti birçok gazetecilere yapıldığı gibi. Ülkede hakim ideolojiye karşı yaptığınız olumsuz haberler size maddi manevi olumsuz geri dönüşlere neden olabilmektedir. Bu meslekte en büyük tehditler hakim ideoloji tarafından yapılmaktadır. Günümüzde ise birçok gazeteci mesleğinin avantajlarından çok, dezavantajlarıyla karşı karşıya gelmektedir. Tamamen fedakarlık isteyen, para kazanmak için değil, tamamen halka hizmet için yapılması gereken bir meslektir. Bu mesleği tercih edecek her insan mutlaka dezavantajlarını göze alarak düşünmelidir. Gazeteciliğin misyon ve vizyonuna uygun hareket etmek, mesleğin temel kuralıdır.

Gazetecinin Maaşı Ne Kadardır?

Yukarıda gazeteciliğin avantajları ve dezavantajları hakkında biraz bilgi paylaştım. Asıl merak konusu gazetecilik mesleğinin ne kadar kazandığıdır. Bu meslekte elde edilen gelir çok değişkenlik göstermektedir. Ancak bu meslekte zengin olmak oldukça hayaldir. Bunu başarabilen insan sayısı çok azdır. Ulusal ve yerel basın olarak 2’ye ayrılan gazetecilik mesleğinin aldığı ücret çalıştığınız yere göre değişmektedir. Gazetecilere yerel basında genellikle asgari ücret verilmektedir. Çoğu yerde yemek, yol gibi ücretler verilmemektedir. Bu her yerel basın için geçerli değildir. Bu meslekten biraz daha geçiminizi sağlamak istiyorsanız ulusal basınlarda çalışmanız gerekmektedir. Ulusal basında ise bir gazetecinin maaşı 5000 ile 15000 TL arasında farklılık göstermektedir. Ankara, İzmir ve İstanbul gibi büyük şehirlerde gazetecilik yapıyorsunuz maddi anlamda imkanlarınız daha fazla olmaktadır. Medya kuruluşlarında yönetici pozisyonunda yer alan gazetecilerin ise çalıştığı yere göre 15000 ve üzeri rakamları söylemek mümkündür. Gazetecilik mesleğini yaparak zengin olmak istiyorsanız medya patronu olmanız gerekmektedir. Yine yerelde hayal olan bu düşünce, ulusalda daha da yapılabilir bir durumdadır. Ancak bu da yine sizin yapacağını işlerle doğru orantılıdır. Günümüzde oldukça artan ve internet haberciliği yapan yurttaş gazeteciliğinde ise kazanılan ücretler kişinin kendi becerisine göre değişmektedir. Yine yerel ve ulusal basında yapılabilen yurttaş gazeteciliği kişinin hitap ettiği kitleye göre ücretlerde değişkenlik gözükmektedir. Yurttaş gazeteciliği yapanlar, yaptığı haberler sonucunda aldıkları reklamlar ve desteklediği kişiler tarafından verilen paralarla para kazanmaktadır.

Bu meslekte asıl amaç kesinlikle para kazanmak değildir. Şuan aktif olarak gazetecilik yapan, özellikle yerel medyada gazetecilik yapan, birçok insan sadece geçimini sağlayacak kadar para kazanmaktadır. Birçoğu ise asgari ücretin altında sadece meslek aşkıyla bu işi yapmaktadır. Gazetecilik bir iş değil, bir fikirdir. Bu yüzden bu mesleği tercih edecek bireylerin tüm dezavantajları göz önünde bulundurarak tercih etmeleri gerekmektedir.