Icerikler
Fas seyahatimizin en sevdiğimiz ve en etkilendiğimiz noktalarından biri olan Fes bizi kendine aşık etti. Tabakhaneleri ve eski şehri ile öne çıkan Fes kesinlikle Fas’a gelindiğinde keşfedilmesi gereken bir yer. Tarihsel dokusunu ve geleneklerini koruyan Fes 1 milyonluk nüfusa sahip. Fas’ın Kazablanka ve başkent Rabat’tan sonraki en büyük şehri olan Fes kesinlikle görülmesi gereken lokasyonlar arasında.
Berberi ile Müslüman geleneğinin birlikte görüldüğü şehirde pek çok medrese de bulunuyor. Oldukça keyifli bir kültürel gezi sunan Fes genel olarak Fas ile aynı iklime sahip. Denize ve okyanusa kıyısı olmadığı için oldukça nemli ve sıcak bir havaya sahip. Hazırsanız her açıdan sizi mutlu edecek ve yeni bir kültür görmenizi sağlayacak Fes’i keşfetmeye hazırsanız Fes gezi rehberimize başlayalım!
Kazablanka Gezi rehberi mizide göz atabilirsiniz.
Fes’e Nasıl Gidilir?
Fas’ın kuzeyinde Akdeniz’e yakın bir yerde konumlanan Fes pek çok şehre yakındır. Bundan dolayı da Fes’e kolay bir şekilde ulaşım sağlanabilmektedir. Fes’te havalimanı bulunmasına karşın Fes’e düzenlenen uçuşlar Rabat, Kazablanka ve Marakeş’e olanlar kadar fazla değildir. Bu yüzden genellikle başka şehirler üzerinden Fes’e ulaşım sağlanılıyor.
Fas içerisinde tren yolu sistemi o kadar gelişmiş ki tren ile kolaylıkla her yere seyahat edebilirsiniz. Kazablanka’dan gün içerisinde pek çok saatte Fes’e tren var. Tren ortalama olarak 3 saat 40 dakika civarında sürüyor. Trende 2 farklı sınıf bulunuyor. Birinci ve ikinci sınıf arasında çok az konfor farkı var. Kazablanka’dan Fes’e tren bileti ortalama olarak 130-150 DH arasında.
Tren haricinde otobüsler ile de Fes’e ulaşım sağlayabilirsiniz. Daha uygun fiyatlı olan otobüsler trene göre daha az konforlu olduğundan turistler tarafından pek tercih edilmiyor. Yine de otobüs garlarından otobüse binerek kolay bir şekilde Fes’e gelebilirsiniz.
Grup halinde seyahat ediyorsanız minibüs tarzındaki özel araçlar ile de Fas’ın şehirleri arasında gezebilirsiniz. Genellikle Kazablanka’dan veya Sahra Çölü’nden Fes’e doğru özel araçlarla geçilmekte. Yine de Fes’e gitmenin en uygun yolu Kazablanka’ya uçak ile geldikten sonra trene binerek şehre ulaşmak.
Fes’e Ne Zaman Gidilir?
Akdeniz’e yakın bir yerde konumlanan Fes ılıman bir iklime sahiptir. Çöl etkisinin de hissedildiği Fes’te yazlar oldukça sıcak geçerken kışlar daha ılıman bir şekilde geçmektedir. Fes’e ne zaman gidilir sorusunun ise birkaç farklı cevabı bulunmaktadır.
Fes Mayıs-Ağustos ayları arasında yazın etkisiyle yüksek sıcaklıklara ev sahipliği yapmaktadır. Nem ile birlikte sıcaklıkların 35-43 derece arası olduğu Fes’te sıcaktan dışarıda vakit geçiremeyebilirsiniz. Bundan dolayı yaz aylarında Fes’e gitmeniz pek önerilmemektedir. Genellikle yaz aylarında sıcaklık 35 derecenin altına düşmez. Bundan kaynaklı Fes’e gitmek için ideal zaman kış ayları ile ilkbahar ve sonbahar dönemidir.
Fes’e gitmek için en uygun zamanlardan biri Ocak-Nisan ayları arasındaki dönemdir. Bununla birlikte Eylül ile Ekim ayları arasında da Fes’i ve Fes sokaklarını rahatlıkla keşfedebilirsiniz. Ilıman iklime sahip olduğu için yılın pek çok dönemi de Fes’e gelebilirsiniz. Yine de Fes’e gitmek için en uygun zamanı arıyorsanız Eylül, Ekim ile Mart ve Nisan aylarını değerlendirebilirsiniz.
Fes Şehir İçi Ulaşım
Fas seyahatinizde genel olarak sizi en çok zorlayabilecek şeylerden biri şehir içi ulaşım. Şehirler arası ulaşımı tren ve otobüsler ile kolay bir şekilde halledebilirken şehrin içinde bir noktadan bir noktaya gitmek oldukça zorlu olabiliyor.
Genel olarak Uber Fas’taki tüm faaliyetlerini durdurduğu için şehir içi ulaşımda normal taksileri kullanmanız gerekiyor. Kazablanka’da yine Careem bulunuyorken Kazablanka haricinde Careem’i de kullanamıyorsunuz.
Fes’te kullanabileceğiniz tek taksi uygulaması Ruby. Tıpkı Uber gibi çalışan Ruby uygulaması üzerinden taksi çağırabiliyorsunuz. Fakat Ruby üzerinden kredi kartı ile ödeme imkanınız bulunmuyor. Taksiye yazan tutar karşılığında nakit ödemeniz gerekiyor. Yine de çok yaptırımlı bir uygulama olmadığı için zaman zaman çağırdığınız taksiler gelmeyebiliyor. Bundan dolayı Ruby’ye güvenerek ulaşım sağlamak pek de sağlıklı değil.
Ruby haricinde yoldan geçen taksileri de durdurmayı deneyebilirsiniz. Şimdiden söyleyelim taksiler çok uygun fiyatlı olduğu için yerel halk da kolay bir şekilde taksiye biniyor. Bundan dolayı taksi bulmak oldukça zor olabiliyor. Gar çıkışlarında ve taksi duraklarında bulunan taksilerle pazarlık yaparak bunlara binebilirsiniz.
Diğer ulaşım seçeneği ise belediye otobüsleri olarak karşımıza çıkıyor. 3 dirhem karşılığında bu otobüslere binebilirsiniz. Yine de çok kalabalık olduğu için biraz kaotik bir yolculuk sunuyor. Bundan dolayı turistler belediye otobüslerini çok fazla tercih etmiyor.
Fes’te gezilecek yerler birbirine çok yakın olduğu için öne çıkan noktaları rahatlıkla yürüyerek gezebilirsiniz. Genellikle eski şehir bölgesinde bulunan noktalar birbirine yakın olarak konumlanıyor.
Fes Konaklama Önerileri
Fas seyahatinin en keyifli noktalarından biri kesinlikle konaklamalar olarak karşımıza çıkıyor. Geleneksel ve keyifli konaklama opsiyonları ile Fas’ın şehirlerini ve kültürünü daha yakından tanıyabiliyorsunuz.
Hem uygun fiyatlı hem de lüks seçeneklerin bulunduğu Fes’te de pek çok otel bulunuyor. Aynı zamanda Fas’ın en önemli evlerinden olan riadlarda konaklayabilirsiniz. İç kısmında büyük bir avlusu hatta bazen havuzu olan riadlar Fes’te oldukça popüler konaklama seçenekleri arasında yer alıyor. Fes otel önerileri ve çeşitlerini derlediğimiz bu kısımda umarız ki size en uygun yeri bulabilirsiniz.
Riad Naila
Bizim de konakladığımız Riad Naila eski şehir olarak bilinen Medina bölgesinde konumlanıyor. Geniş ve serin avlusu bulunan Riad Naila uygun fiyatlı konaklama imkanı da sunuyor. Alt katlarında bulunan odalar iki katlı gibi konumlanıyor. Oldukça geniş olan odaların her biri Fas’ın geleneklerine ve tarzına göre döşenmiş. Keyifli bir kahvaltı imkanı sunan Riad Naila size geleneksel Fas kahvaltısını deneme imkanı da sunuyor. Kaldığımız süreçte çok memnun kaldığımız bu riad’ı listenize ekleyebilirsiniz.
Borj Dhab Riad
Göz alıcı avlusu ile öne çıkan Riad Borj Dhab da Fes konaklama önerileri arasında ilk sırada yer alan yerlerden biri. Lüks odaları ve geleneksel tarzı ile öne çıkan Borj Dhab oldukça keyifli bir yer. Konum olarak da gezilecek yerlere yakın olan bu riad diğerlerine göre geniş çaplı bir yemek imkanı da sunuyor.
Dar Fes Medina
Oldukça renkli bir riad olarak önümüze çıkan Dar Fes Medina isminden de anlaşılacağı üzerine eski şehir olarak bilinen Medina bölgesinde yer alıyor. Terasından şehri izleyebileceğiniz Dar rengarenk motiflere ev sahipliği yapıyor. Renkli mozaikler ile döşenmiş içi gerçekten size keyifli bir konaklama imkanı sunuyor.
Riad Verus
Hem tek hem de çift gezginler için farklı konaklama imkanları sunan Riad Verus uygun fiyatı ile öne çıkıyor. Geniş ve motiflerle döşeli avlusu bulunan Riad Verus içerisinde karma yatakhaneler var. Bununla birlikte çift kişilik özel odalarda da konaklayabilirsiniz. Aynı zamanda genellikle yatak+kakvaltı ücreti sunduğu için oldukça ekonomik bir opsiyon.
Riad Dar Pierre
Riad Dar Pierre’in keyifli havuzu ve yeşilliklerle dolu avlusu bulunuyor. Havuzunda serinleyebileceğiniz ve gün içinde oldukça hoş vakit geçirebileceğiniz bir riad. Fiyatı ortalamaya göre bir tık yüksek olsa da sunduğu olanaklar açısından tercih edilmesi gereken yerlerden biri. Odalarının manzarası da oldukça güzel.
Fes Gezilecek Yerler
Fes şehir içi ulaşım ve konaklama konularımızı hallettiğimize göre en keyifli noktaya gelebiliriz: Fes Gezilecek Yerler! Fes oldukça küçük bir şehir fakat görülmesi gereken yerler oldukça fazla. Orta Atlas Dağları’nın eteğinde yer alan bu şehir pek çok tarihi ögeyi içerisinde barındırıyor. Müslüman toplumunun çoğunlukta olduğu Fes’te en büyük geçim kaynaklarından biri dericilik. Hatta Fes tamamen doğal deri tabakhaneleri ile ünlü.
Toprak tonlarında olan şehrin medreseleri, sarayları ve ilginç yapıları hemen sizi kendisine çekiyor. Gezdiğiniz her sokakta farklı bir şey keşfediyorsunuz adeta. Gezerken hem şaşırıyor hem de büyüleniyorsanız. Hazırsanız Fes gezi rehberi yazımızın detaylarına başlayalım!
Chouara Tannery
Fes’in en ünlü noktası olan Chouara Tannery diğer ismi ile Deri Tabakhaneleri Fes’te kesinlikle görmeniz gereken noktalar arasında yer alıyor. Medina bölgesinin biraz dışında konumlanan tabakhaneler tamamen doğal şekilde derileri boyamak için kullanılıyor. Fes’in en önemli geçim kaynağı olan deriler burada yapılıyor.
Aslında derileri boyamanın farklı yöntemleri var fakat en eskisi Fes’te yapılan tabakhanede doğal boyalarla olan boyama işlemi. Oldukça yorucu ve meşakkatli olan bu yöntem günümüzde çok da fazla tercih edilmiyor. Tabakhanelerde bulunan büyük oyuklarda deriler yıkandıktan sonra boyanıyor. Burayı yine tabakhaneyi sarmalamış dericilerin teraslarından görebiliyorsunuz. Bölgeye yaklaştıkça tabakhanenin görselleri ve sizi durmadan bir yerlere davet eden insanlar çoğalmaya başlıyor. Açıkçası bu kişilere güvenip onlarla dükkanın terasına çıkmaktan başka çareniz yok, diğer türlü tabakhaneyi göremezsiniz.
Yine etrafta böyle sakin sakin durarak onların size ulaşmasını sağlayabilirsiniz. Biz çıkmak için kişi başı 10 dinar verdik. Buradaki amaç deri dükkanlarına trafik sağlamak. Terasa çıkmadan önce kokudan dolayı size nane veriyorlar. Çünkü tabakhanede deriler için hayvan dışkısı kullanılıyor.
Gelelim tabakhanelerdeki işlemlere ve genel duruma! Aslında 3 farklı deri işleme ve boyama işlemi bulunuyor. Bunlardan ikisi kimyasal ve modern şekillerde yapılan son dönemlerde sık tercih edilen yöntemler. Fes’te gerçekleşen yöntem ise hem kullanılan malzemeler hem de yapılış yöntemi ile doğalları arasında.
İlk aşamada inek sidiği, su, tuz ve kalsiyum asidinin yer aldığı havuzlarda deriler tabaklanıyor. Tabakhanenin ağır kokusu da tam olarak bu aşamaların yapıldığı havuzlardan geliyor. Tabaklanan deriler kurutulduktan sonra boyanma aşamasına geçiliyor. Tabakhanenin bir kısmı göz alıcı farklı renklerde bulunuyor. Buradaki renklerin oluşturulması için tamamen doğal çiçek özleri kullanılıyor. Safrandan elde edilen sarı rengi, indigodan elde edilen indigo mavisi gibi renkler havuzlarda yer alıyor. Derilerin renklendirdiği bu havuzlarda tamamen doğal renkler kullanıldığı için mükemmel bir renk şöleni sizi karşılıyor.
Dericilerin terasına çıktığınızda pek çok kişinin tabakhanede aynı anda çalıştığını görebilir ve keyifle bu anları fotoğraflayabilirsiniz. Fes gezilecek yerler arasında ilk sırada yer alan tabakhaneleri günün ilk saatlerinde ziyaret edebilirsiniz. Akşama doğru çalışan kişiler işleri bıraktığı için çalışma şartlarını göremeyebilirsiniz.
Bab Chorfa
Fas’ın pek çok noktasında bulunan eski şehir olarak anılan Medina bölgesi Fes’te de bulunuyor. Bab Chorfa ise Fes’teki eski şehire giriş sağlayan en büyük kapılardan biri. Arapça “kapı” anlamına gelen “bab” Fas seyahatinizde çok sık göreceğiniz ve duyacağınız noktalardan biri.
1069’da inşa edilen Bab Chorfa halk arasında Soyluların Kapısı ismi ile anılıyor. Şehrin en görkemli kapılarından biri olan Chorfa’nın her iki tarafında da gözetleme kuleleri bulunuyor. Her ne kadar günümüzde etrafı ve çevresi oldukça kalabalık. Günümüzde de bu kapının giriş kısmı polisler tarafından kullanılıyor.
Fes eski şehir bölgesine bu kapıdan girerek Fes seyahatinizi ölümsüzleştirebilir ve anlık olarak geçmişe ışınlanabilirsiniz. Fes gezilecek yerler arasında uğramanız gereken noktalar arasında bu kapı bulunuyor.
El Attarine Medresesi
Fes medreseler açısından oldukça zengin bir şehir. Medina bölgesinde yürürken pek çok medresenin önünden geçebilirsiniz. El Attarine Medresesi de Fes’te görülmesi gereken yerler arasında bulunuyor.
1323 ile 1325 yılları arasında Merenid Sultanı II. Ebu Said tarafından yaptırılmış. Uzun yıllar boyunca eğitimlerin verildiği medrese günümüzde ibadethane olarak kullanılıyor. Avlu kısmında yer alan mozaikler ve işlemeler ile sizi büyüleyecek oldukça güzel bir yapı. Girişi 20 dinar olan bu medreseyi Fes gezilecek yerler listesine ekleyebilirsiniz.
Karaviyyin Camii ve Karayiyyin Üniversitesi
859 yılında yapılan Karaviyyin Camii Fatma el-Fihri tarafından yaptırılmış. Babasından kalan mirasla yaptırdığı cami Fes’in en göz alıcı noktalarından biri. Aynı zamanda yaklaşık 1.200 yıl boyunca Müslümanlar’ın eğitim alanında en önemli noktaları haline gelen bu cami ruhani ve dini açıdan da çok değerli.
Dünyanın en eski üniversitelerinden biri olan Karaviyyin Üniversitesi de cami ile aynı avluyu ve bahçeyi kullanıyor. 859 yılından beri aktif bir şekilde eğitim hayatına devam eden üniversitenin kütüphanesi de pek çok değerli kaynağa ev sahipliği yapıyor. Kütüphanesi ile öne çıkan bu yapının büyük bir kısmı şu anda cami olarak kullanılıyor. Bilinene göre 4 binin üzerinde el yazması bulunan kütüphanede 9.yüzyıldan kalma Kur’an-ı Kerim bile var.
İçeriyi gezmek için uygun kıyafetlerinizin olması önemli. Aktif bir ibadethane olduğu için kıyafetlere ekstra özen gösteriyorlar. Kadınların başını örtmesi de şart. Fes gezilecek yerler arasında en tarihi noktalardan biri olan Karaviyyin Üniversitesi ve Camii’sini listenize eklemeyi unutmayın.
Ebu İnaniye Medresesi
1352 ile 1357 yılları arasında Merini hanedanının sultanı Ebu İnan Faris tarafından yapılmış. 325 çocuğu olduğu bilinen Ebu İnan Faris hem hayat hikayesi hem de inşa ettirdiği medrese ile konuşuluyor. Merini hanedanı tarafından inşa edilen son medrese olma özelliği taşıyan Ebu İnaniye Medresesi de fakrlı işlemeleri ile öne çıkan bir diğer nokta. Medine bölgesinde konumlanan medreseyi eski şehri dolaşırken gezebilirsiniz.
Kairaouine Mahallesi
Şehrin diğer noktalarına göre satılan ürünler ve dar sokakları ile öne çıkan Kairaouine Mahallesi kesinlikle görülmesi gereken noktalar arasında. Burayı diğerlerinden ayıran şey ise kaynana dilinden yapılan kumaşlar. Fes alışık olmadığınız şeyleri görmenizi sağlayan bambaşka noktalardan biri.
Kairaouine Mahallesi’nde kaynana dili bitkisinden elde edilen bir kumaş türü bulunuyor. Özel işçilikle işlenen bu kumaşlar tamamen doğal yollar ile elde ediliyor. Bu mahallede hem kumaşların nasıl yapıldığını görebilir hem de bu kumaşlardan yapılan ürünleri alabilirsiniz.
Souk Najjarine
Geleneksel yönleri ile öne çıkan Fas’ın her şehrinde ilginizi çekecek bir soğuk yani çarşı/pazar bulabilirsiniz. Marangozlar Meydanı olarak da bilinen Souk Najjarine isminden de anlaşılacağı üzere işlemeciliğe yer veren bir çarşı. Pek çok ustanın aynı anda çalıştığı bu yer sizi bir anda başka bir yere ışınlıyor. Farklı ve doğal hediyelik eşyalar almak için de ideal bir nokta olan Souk Najjarine Fes gezilecek yerler arasında alışveriş açısından da oldukça önemli.
Bab Bou Jeloud (Blue Gate)
1913 yılında inşa edilen Bab Boujloud renginden dolayı Mavi Kapı olarak da biliniyor. Bir tarafı mavi diğer tarafı İslam’ı simgeleyen yeşil olan bu kapı şehrin öne çıkan kapıları arasında yer alıyor.
Eski şehre girişte en sık tercih edilen kapılardan biri olan Bab Boujloud’dan geçerek eski şehri keşfe çıkabilirsiniz. Artık çok turistik bir noktaya dönüşen kapının önünde fotoğraf çekilebilir ve Fas kültürünün o renklerine aşık olabilirsiniz.
Molla İdris II Mozolesi
Molla İsmail tarafından 18.yüzyılda yaptırılan mozole aslında bir anıt mezar. Fas Krallığı’nın en önemli yöneticilerinden biri olan Sultan Molla İdris II’nin anıt mezarı olan Molla İdris II Mozolesi şehrin pek çok noktasından görülebiliyor. 807 ile 828 yılları arasında ülkeyi yöneten Sultan Molla İdris II Faslılar için oldukça önemli bir kişi.
Mellah of Fez
Eski şehrin görece biraz dışında kalan Mellah aslında Yahudi mahallesi. Yahudilerin yoğunluklu olarak yaşadığı bu bölge Fes’in geri kalanından oldukça farklı. Farklı renkleri, mezarları ve yapısı ile öne çıkan mahalleyi Fes geziniz sırasında keşfedebilirsiniz. Yaşamın farklılığını görebileceğiniz mahallelerden biri olan Mellah’a yürüyerek de ulaşabilirsiniz.
Dar el-Makhzen
Fas’ın her şehrinde bulunan kraliyet saraylarından biri olan Dar el-Makhzen 17.yüzyılda inşa edilmiş. Fas kralı Fes’e geldiğinde direkt olarak burada kalıyor. Bundan dolayı içeri girmek yasak, sadece dışarıdan bakabiliyorsunuz.
80 hektarlık bir alan üzerinde konumlanan kraliyet sarayı tüm görkemi ve ihtişamı ile görür görmez sizi büyülüyor. 7 altın kapısı bulunan saray Fes’te kesinlikle görülmesi gereken noktalar arasında. Sarayın içerisinde 14.yüzyıldan kalma medrese ve çeşitli ibadethaneler de bulunuyor.
Dar Batha Müzesi
Kraliyet ailesinin yazlık sarayı olarak kullanılan bu alan günümüzde müze olarak hizmet veriyor. 19.yüzyılda inşa edilen saray Fes’teki pek çok yapıdan daha yeni. Kraliyet sarayını görmek isteyenler için imkan sunan müzeyi Fes gezilecek yerler listenize ekleyebilirsiniz. Fes’teki diğer yapılara göre daha yeni olduğu için diğerleri gibi büyük bir etki yaratmasa da kraliyet ailesinin yaşamını ve lüksünü görmek için mükemmel bir fırsat sunuyor.
Fes Yeme İçme Önerileri
Fas mutfağını keşfetmek ve deneyimlemek için en iyi noktalardan biri Fes. Fes gezilecek yerleri bitirdikten sonra sıra geldi yeme ve içmeye. Oldukça geleneksel lezzetler sunan Fes keyifli restoranları ile öne çıkıyor. Çok fazla turistik olmaması da mekanları ayrı bir güzel havaya sokuyor. Biraz acıktıysak Fes yeme içme önerileri yazımıza hızlıca başlayalım!
Jawharat
Mavi Kapı’nın hemen yan kısmında bulunan Jawharat güzel dekorasyonu ve lezzetli yemekleri ile öne çıkıyor. Büyük porsiyonları olan Jawharat geleneksel Fas yemeklerini tadabileceğiniz en doğru adreslerden biri. Geniş ve ferah bahçesi de oldukça güzel.
Cafe Clock
Medine bölgesinde küçücük bir noktada konumlanan Cafe Clock Fes’te turistlerin en sık tercih ettiği noktalardan biri. Terası, geniş avlusu ve keyifli masaları bulunan Cafe Clock’ta mutlaka denemeniz gereken lezzetler de bulunuyor. Deve etinden yapılan Camel Burger pek çok kişinin tercih ettiği yemekler arasında yer alıyor. Bununla birlikte daha geleksel Fas lezzetlerini tadabilir veya dünya mutfağından lezzetleri tercih edebilirsiniz.
Berrada
Turistik yerlerden ziyade daha lokal olan Berrada Fes’te yemek yiyebileceğiniz bir diğer lokasyon. Esnaf lokantası gibi olan Berrada oldukça salaş bir yer. Medina bölgesinin iç kısmında yer alan Berrada ilk başta görünüşü ile sizi korkutsa da oldukça temiz ve lezzetli bir yer.
The Ruined Garden
Büyüleyici bir bahçeye sahip olan The Ruined Garden Fes’te yemek yiyebileceğiniz en keyifli lokasyonlardan biri. Geleneksel Fas lezzetlerini azar azar tadabileceğiniz menüleri ve geniş bahçesi ile öne çıkıyor. Fes’in o bunaltıcı sıcaklarından kaçmak için tercih edebileceğiniz bir nokta.
La Cave
Hem restoran hem kahveci olan La Cave geleneksel ile modernin birleştiği bir yer. Rengarenk sunumları ile insanı keyiflendiren La Cave Fransız mutfağı ile Fas mutfağını da birleştiriyor. Hem başlangıç hem ana yemek hem de tatlıları oldukça başarılı.
Fes’te Çekilen Resimler
Görseller Korumalıdır ve kimse izinsiz kopyalayamaz
